1. Co to jest rak nerki?

Rak nerki to nowotwór rozpoznawany stosunkowo rzadko. Co roku w Polsce stwierdza się ok. 5000 nowy przypadków, a ok. 2500 chorych umiera z jego powodu. Uwaga! We wczesnej fazie rak nerki nie daje żadnych objawów lub są one na tyle nikłe lub mało specyficzne, że przez długi czas pozostają niezauważone! To oznacza, że początkowy rozwój nowotworu jest często skryty, w wyniku czego rak nerki wykrywany jest na podstawie przypadkowo wykonanego badania – gdy szuka się przyczyny ogólnego osłabienia, utraty masy ciała, stanów podgorączkowych, uporczywego kaszlu, infekcji dróg moczowych czy też nawracających infekcji wirusowych związanych z osłabieniem układu odpornościowego.

Wśród charakterystycznych objawów raka nerki możemy wymienić: klasyczną triadę: krwiomocz, ból i wyczuwalny guz – niemniej występują one już w znacznym zaawansowaniu choroby i stwierdzane są rzadko.

2. Czy ja też mogę zachorować na raka nerki?

Tak jak w przypadku wielu nowotworów, w raku nerki nie jest znana dokładna przyczyna jego rozwoju. Poznane są natomiast pewne czynniki ryzyka, które, co prawda, nie przesądzają o zachorowaniu, ale wskazują osoby bardziej zagrożone rozwojem tej choroby. Szczególną uwagę na nerki zwróć, jeśli:

jesteś mężczyzną po 45. roku życia
lub kobietą między 55. a 74. rokiem życia

palisz papierosy
– wśród chorujących na raka nerki co 3-ci mężczyzna
i co 4-ta kobieta to palacze!

nadużywasz środków
przeciwbólowych

cierpisz z powodu otyłości, zaniedbujesz kwestie racjonalnego odżywiania i aktywności fizycznej – szczególnie jeśli rozpoznano u Ciebie przewlekłą chorobę nerek lub nadciśnienie tętnicze

z racji aktywności zawodowych lub środowiska, w którym przebywasz narażony jesteś na długotrwałą ekspozycję na substancje chemiczne takie jak nitrozaminy, azbest, dwutlenek toru, kadm.

3. Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Jeśli jesteś osobą z grupy ryzyka i/lub zauważysz u siebie któryś z niepokojących objawów, koniecznie zgłoś się do lekarza. Bezbolesne, nieinwazyjne i łatwo dostępne badanie USG jamy brzusznej pozwoli na ocenę m.in. Twoich nerek. Pamiętaj, że wcześnie wykryty nowotwór jest uleczalny!

4. Jakie badania należy wykonać?

Jeśli podejrzewasz u siebie raka nerki, lekarz najpierw przeprowadzi z Tobą wywiad i wykonana badanie fizykalne. Zleci Ci także badania laboratoryjne, jak morfologię krwi, transaminazy, fosfatazę alkaliczną, azot mocznika, kreatyninę, klirens kreatyniny, ogólne badanie moczu. Następnie skierowanie obejmie badania obrazowe, które pozwolą określić stopień zaawansowania raka. Jakie to badania? USG jamy brzusznej i RTG klatki piersiowej, kolejne to tomografia komputerowa (TK), a w uzasadnionych przypadkach urografia, rezonans magnetyczny (MRI), czy scyntygrafia kości. Po co aż tyle badań? Często, gdy nowotwór jest w stadium zaawansowanym dochodzi do przerzutów do płuc, tkanek miękkich, kości czy wątroby.

5. Mam raka nerki, co dalej?

W leczeniu raka nerki najczęściej stosowaną metodą jest zabieg chirurgiczny. Od stopnia zaawansowania choroby zależeć będzie, czy chirurg zdecyduje się usunąć całą nerkę (nefrektomia radykalna), czy tylko jej część (nefrektomia częściowa), a także czy usunie węzły chłonne okolicy nerki. Obecnie przeważającą większość operacji wykonuje się laparoskopowo lub laparoskopowo z asystą robotów chirurgicznych, co wpływa na szybkość rekonwalescencji – rany pooperacyjne są mniejsze, zmniejsza się także ból pooperacyjny, skraca się czas pobytu w szpitalu. W przypadku, gdy choroba została rozpoznana w stadium rozsiewu do innych narządów – doszło do powstania przerzutów odległych – stosuje się leczenie farmakologiczne.

Czy czeka mnie chemioterapia?

Nie. W leczeniu raka nerki chemioterapia nie działa. Zastosowanie ma nowoczesna immunoterapia lub leczenie ukierunkowane molekularnie – potocznie zwane „celowanym”. Terapie te są dostępne w opcji refundowanej w ramach opracowanego przez grono ekspertów środowiska medycznego, Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia programu lekowego B.10, który od maja 2022 r. został unowocześniony spełniając obecnie standardy europejskie. Co to oznacza? Nawet zaawansowanego raka nerki można skutecznie leczyć!

6. Co po leczeniu raka nerki?

Po zakończeniu leczenia konieczna będzie regularna kontrola, której celem jest ocena stanu zdrowia oraz monitorowane pacjenta pod kątem ewentualnego nawrotu choroby nowotworowej. To pozwoli bezpiecznie funkcjonować po przeprowadzonym leczeniu oraz wcześniej zareagować w przypadku ewentualnej wznowy procesu nowotworowego, bowiem i nawroty raka nerki można skutecznie leczyć. Średni okres monitorowania pacjenta wynosi 5 lat – czasem dłużej, przy czym częstość kontroli zmniejsza się w miarę upływu czasu – przez pierwsze trzy lata badania obrazowe wykonuje się co 3-6 miesięcy, a przez kolejne dwa lata – raz w roku. Oprócz badań, zdecydowanie zaleca się aktywny tryb życia i zdrową dietę. A przede wszystkim rzucenie palenia!